▫️Ông Ken Griffin, nhà sáng lập quỹ đầu tư Citadel danh tiếng (*lưu ý: không phải Castle Investments như trong thông tin gốc*), vừa đưa ra nhận định đáng chú ý về vị thế toàn cầu của Hoa Kỳ, khi cho rằng cam kết của nước này đối với chủ nghĩa đa phương đang có dấu hiệu lung lay trên trường quốc tế. Phát biểu này chạm đến một cuộc tranh luận sâu sắc và kéo dài về vai trò của Mỹ trong một thế giới ngày càng đa cực và phức tạp.

Chủ nghĩa đa phương, vốn là nền tảng cho trật tự thế giới được thiết lập sau Thế chiến II dưới sự dẫn dắt của Hoa Kỳ, thể hiện qua sự tham gia và ủng hộ tích cực của các quốc gia vào các thể chế quốc tế (như Liên Hợp Quốc, Tổ chức Thương mại Thế giới – WTO, Quỹ Tiền tệ Quốc tế – IMF), các liên minh an ninh (như NATO), và các hiệp định toàn cầu giải quyết những thách thức chung (như biến đổi khí hậu, kiểm soát vũ khí). Cam kết của Washington đối với hệ thống này trong nhiều thập kỷ được xem là trụ cột cho sự ổn định và hợp tác quốc tế.

Tuy nhiên, nhận định của Griffin phản ánh một thực tế đang được quan sát rộng rãi trong những năm gần đây. Chính sách “Nước Mỹ trên hết” (America First) dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump đã công khai đặt câu hỏi về giá trị của các liên minh truyền thống và các thỏa thuận đa phương. Hành động cụ thể như việc Mỹ rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu (dù sau đó đã tái gia nhập dưới thời Tổng thống Joe Biden), thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA), cùng với việc áp thuế quan đơn phương và chỉ trích gay gắt các tổ chức như WTO hay NATO, đã khiến cộng đồng quốc tế, bao gồm cả các đồng minh thân cận, lo ngại về sự suy giảm vai trò lãnh đạo và cam kết hợp tác của Hoa Kỳ.

Sự “rung chuyển” mà Griffin đề cập không chỉ là vấn đề chính trị thuần túy. Từ góc độ của một nhà đầu tư hàng đầu, sự bất ổn trong cam kết đa phương của nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể gây ra những xáo trộn khó lường cho thị trường tài chính, dòng chảy thương mại và môi trường đầu tư toàn cầu. Các doanh nghiệp và nhà đầu tư dựa vào sự ổn định và các quy tắc quốc tế rõ ràng để đưa ra quyết định dài hạn. Khi nền tảng hợp tác đa phương bị nghi ngờ, rủi ro và sự không chắc chắn sẽ gia tăng.

Mặc dù chính quyền Tổng thống Biden đã nỗ lực hàn gắn quan hệ với đồng minh và tái khẳng định vai trò của Mỹ trong các thể chế đa phương, những di sản từ giai đoạn trước cùng với những chia rẽ sâu sắc trong nội bộ chính trị Hoa Kỳ khiến nhiều nhà quan sát quốc tế vẫn tỏ ra thận trọng. Những thách thức toàn cầu ngày càng gia tăng như đại dịch, biến đổi khí hậu, cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đòi hỏi sự hợp tác quốc tế mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Do đó, nhận định của Ken Griffin như một lời nhắc nhở rằng, niềm tin vào sự kiên định của Hoa Kỳ trong việc duy trì và thúc đẩy chủ nghĩa đa phương vẫn là một yếu tố quan trọng, nhưng đang đối mặt với những thử thách không nhỏ trên vũ đài thế giới.